Over Myanmar en lijstjes

Hallo allemaal!

Drie weken geleden zat ik met mijn Birmese gids en zijn vriend in een whiskybar in Bago. Terwijl mijn gids zich in een apart hokje met een televisie en karaokeset aan het vermaken werd duidelijk dat zijn vriend me iets wilde vertellen. Ongemakkelijk schoof hij heen en weer op zijn stoel, keek over zijn linkerschouder, toen over zijn rechter. Onrustig schoot zijn blik over de hoofden van de aanwezige gasten, maar hij vertrouwde het uiteindelijk toch niet. 'Come, we go to toilet,' zei hij en samen liepen we via de achterdeur de tuin in. In het donker, waar ik in de zure urinelucht een rat hoorde wegrennen, keek hij nog ‚‚een laatste keer rond. 'you know,' zei hij toen hij het veilig achtte. 'Our government is really bad.'
Voordat je een trip gaat maken naar Myanmar word je door de Lonely Planet en door verschillende internetfora en websites gevraagd een standpunt te bepalen met betrekking tot een boycot. Toen de militaire junta het jaar 1996 tot het 'Visit Myanmar'-jaar uitriep vroeg oppositieleidster Aaung San Suu Kyi, die in 1991 de Nobelprijs voor de Vrede kreeg toegekend en al twintig jaar in huisarrest leeft, aan de internationale gemeenschap het land later te bezoeken. Sindsdien is er weinig nieuws bekend omtrend haar standpunt, mede omdat ze vanwege het huisarrest zeer beperkt in de media komt. Toch is haar boodschap door verschillende internationale groeperingen opgepikt. Zij wijzen met name op de financiele voordelen die het toerisme voor de junta heeft en dat het toerisme zo het bewind in het zadel houdt.
Er zijn echter ook mensen die beweren dat toerisme het land 'open kan breken'; het toerisme kan een financieel en moreel bewustwordingsproces onder de bevolking in gang zetten en zo bijdragen aan een versnelt einde van het regime.
Binnen deze twee uitersten neemt de Lonely Planet een middenpositie in, een positie die ik van harte steun. Volgens de Lonely Planet is de oproep van Aaung San Suu Kyi voornamelijk gericht tegen mensen die in grote 'package tours' het land bezoeken. Zei verblijven op cruiseschepen en in hotels en reizen met vliegtuigen die in eigendom zijn van de overheid. Dit wil echter niet zeggen dat het ook voor individuele reizigers onmogelijk is te controleren waar hun geld heen gaat. Door niet te reizen met de overheidstrein maar met de bus, door het overslaan van bepaalde musea en activiteiten waarvan de entgreegelden naar de overheid gaan, door te slapen in family guest houses in plaats van in overheidshotels kan je het aantal dollars dat van jou naar de overheid gaat laag houden.
Toch zijn er reizigers die deze kleine aanpassingen in hun gewoonten niet wensen door te voeren. 'China en Thailand zijn ook landen met mensenrechtenproblemen en "daar hoor je niemand over,"' zeggen zij. Alsof de eerste klap in iemands gezicht een tweede rechtvaardigt en alsof alle drie de situaties volkomen identiek zijn. Natuurlijk zijn er meer landen waar er problemen zijn met de mensenrechten, maar nergens ter wereld (op misschien Noord-Korea na) worden democratische waarden zo openlijk geschonden als in Myanmar. Zowel de uitslag van de verkiezingen in 1988 als die van 1990 is volkomen genegeerd. Sterker nog, het lijkt erop alsof ze alleen maar georganiseerd zijn om de oppositie in de openbaarheid te lokken om deze zo eenvoudiger te elimineren. De stand up-comedien die een grap over de overheid vertelde ging voor zeven jaar een werkkamp in. De Nobelprijs voor de Vrede-winnares Sun Kyi leeft al twintig jaar in huisarrest en aan haar 'straf' werd onlangs weer enkele maanden toegevoegd. Tijdens en na massale protesten in 2007 zijn duizenden mensen 'verdwenen', honderden zijn er vermoord, onder wie een groot aantal monniken. De transporten met hulpgoederen bestemd voor de slachtoffers van een cycloon die in 2008 huishield in Zuid-Myanmar werden wekenlang aan de grens tegengehouden omdat de overheid bang was voor teveel contact tussen hulpverleners en de plaatselijke bevolking. Terwijl Myanmar op twaalf landen na het armste land ter wereld is, werd in 2005 voor ongeveer een kwart miljard dollar een nieuwe hoofdstad gesticht. En terwijl meer dan de helft van de bevolking rond moet komen van een dollar per dag werd voor het huwelijk van de dochter van de belangrijkste Birmese generaal 50 miljoen dollar uitgegeven, wat ongeveer drie keer het nationale budget voor gezondheidszorg is.
Al deze feiten willen reizigers die hun gedrag niet een klein beetje willen aanpassen weerleggen met de uitspraak 'In China zijn ook problemen.' Ik denk dat je van het concept reizen dan werkelijk niets hebt begrepen.
Overigens spitst het debat over een boycot zich erg toe op de economische gevolgen ervan. Minder aandacht wordt besteed aan de positie van de Birmese bevolking zelf. Elke individuele reiziger ervaart de warmte en de vriendelijkheid waarmee je in Myanmar ontvangen wordt. Niet alleen zorg je ervoor dat de zeer arme bevolking wat geld kan verdienen, tegelijk zijn de mensen dolgelukkig met een luisterend oor. Niet alleen in Bago ben ik apart genomen om over de overheid te praten, overal proberen monniken, priesters, leraren, taxibestuurders, cafe-eigenaren en hotelmedewerkers, nadat ze zich op hun gemak voelen en er zeker van te zijn dat er niemand meeluistert, met je te praten over de regering en de armoede waarin ze leven. Met tranen in de ogen vertelde een voormalige trishaw (fietstaxi)-bestuurder me over de armoede die hij en zijn vrouw moet doormaken en hoe blij hij was dat hij dit tegen 'a foreigner' kon vertellen. Dit, samen met de fantastische culturele en natuurlijke wonderen die er in het land zijn, maakt dat ik ontzettend blij ben dat ik het land heb bezocht.

---------------------------------------
Ok, dit was het, morgen vlieg ik naar huis. Voordat ik ging reizen was ik geen grote fan was van weblogs en ik heb me laten overtuigen er ook een te beginnen. Ik ben nu blij dat ik het heb gedaan. Het was voor mij een hele fijne manier om mijn gedachten te ordenen. Daarnaast is het simpelweg leuk om te proberen een aardig stukje te schrijven en om daarbij te weten dat het nog gelezen wordt ook. Bedankt daarvoor! Ten slotte nog een paar lijstjes, omdat a) lijstjes altijd leuk zijn, en b) niemand aan me hoeft te vragen wat ik nou van een half jaar reizen en na het zien van negen verschillende landen 'het leukste' vond.

Leukste Steden:

1) Sint Petersburg, Rusland
2) Hanoi, Vietnam
3) Yangon, Myanmar
4) Chiang Mai, Thailand
5) Cheng Du, China

Indrukwekkendste religieuze/spirituele plekken:

1) Shwedagon Paya, Yangon, Myanmar
2) Big Boedha, Leshan, China
3) Bagan, Myanmar
4) Church on spilled blood, St Petersburg, Rusland
5) Katholieke kathedraal in Boedhatempel, Phat Diem, Vietnam

Vetste Eilanden:
1) Rabbit Island, Cambodia
2) Olchon, Baikalmeer, Rusland
3) Phu Quoc, Vietnam
4) fourthousand islands, Laos
5) Suomenlinen, Helsinki, Vietnam

Meest Ontspannen/relaxede plekken
1) Rabbit Island, Cambodia
2) Kampot, Cambodia
3) Laos (in general)
4) Sapa, Vietnam
5) Namsan, Myanmar

Mooiste hikes, wandelingen, tochten
1) Gobi woestijn, Mongolie
2) Tiger Leaping Gorge, China
3) Baikalmeer, Rusland
4) Emei Shan berg, China
5) Muong Ngoi, Laos

Beroemde graven:
1) Lenis graf, Moskou, Rusland
2) Mao's graf, Beijing, China
3) Ho Chi Min's graf, Hanoi, Vietnam

Absolute eindbazen/kleurrijke personen van minimaal 40 jaar oud (op volgorde)
1) Efr, de Russische muzikant die met Manu Chao opgetreden heeft
2) Boris, Efrs vriend, met meer karakter in zijn gezicht dan Marlon Brando
3) Jacky, onze chauffeur in Mongolie die zeven woorden Engels kent, waarvan 'meat' het belangrijkste is.
4) Mama Naxi, de hosteleigenaresse in Lijang, China. Mama helpt je met alles en jaagt ondertussen haar 70-jarige echtgenoot achter de computer vandaan als ie weer patience zit te spelen.
5) Hank, Australische gozer met een gele snor en grijze dreads tot z'n kont. Reist nu al vijf jaar in Cambodia van zijn ene thuis naar de andere.

Laagste temperatuur het afgelopen half jaar: -50 graden op het Baikalmeer.
De hoogste: 45 graden in Bagan, Myanmar.

Vetste transportmiddelen:

1) de trein, sowieso de Trans Mongolie Expres
2) de scooter, de manier om het platteland in zuidoostazie te zien
3) de TukTuk/trishaw/fietstaxi. Ieder Zuidoost Aziatisch land heeft zijn eigen variant.
4) de boot. Supervette manier om vooral in Laos te reizen
5) de Bus. Doorgaans eigenlijk gewoon stomvervelend. Vooral de tot 10 graden Celsius ge-aircode slaapbussen in Myanmar. Allemachtig, die ga ik echt niet missen.


Ok, dat was het dan echt. Ik zie jullie allemaal snel.

Dikke knuffel!!!!

Ties